در حالت کلی وظیفه گیربکس‌ها انتقال گشتاور از یک منبع (اغلب الکتروموتور) به سایر قطعات مصرف‌کننده است. همچنین برای عملکرد درست گیربکس‌ها موارد دیگری مانند میزان توانایی و بازدهی کنترل دور موتور هم بسیار مهم است. به همین دلیل نوع خاصی از گیربکس‌ها که با طراحی و بازدهی بالا تولید شده‌اند، با عنوان گیربکس خورشیدی عرضه می‌شوند. اگر شما قصد خرید این گیربکس را دارید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مطلب را که راهنمای خرید بهترین گیربکس خورشیدی را با دقت بررسی کنید.
گیربکس خورشیدی چیست؟
گیربکس خورشیدی یکی از انواع مختلف گیربکس‌های صنعتی است که مطابق اصول عملکرد سیاره‌ها و خورشید برای تغییر گشتاور و سرعت در سیستم‌های مکانیکی عمل می‌کند. این محصول به علت ساختار منحصر به فرد خود، در تغییر سرعت و انتقال قدرت میان دو قطعه مکانیکی استفاده می‌شود. این نوع گیربکس به علت مقاومت بالایی که دارد، انتقال گشتاور آن نیز بالا است. در طراحی این گیربکس یک چرخ دنده خورشیدی در مرکز و دیگر چرخ دنده‌های سیاره‌ای در پیرامون آن با پیکربندی مشخصی قرار گرفته‌اند.
نحوه عملکرد گیربکس خورشیدی
این گیربکس با سازوکار دنده خورشیدی (Planetary) یا (Internal) قدرت را منتقل می‌کند، همچنین این محصول می‌تواند به صورت افزاینده و کاهنده استفاده شود. شیوه عملکرد این نوع گیربکس به صورتی است که اگر یکی از قطعات اصلی گیربکس ثابت باشد و قطعه دیگر آن متحرک باشد و بچرخد، سرعت گشتاور را افزایش و یا کاهش می‌دهد.
مزایا و معایب گیربکس خورشیدی
همانطور که در یکی از قسمت‌های راهنمای خرید بهترین گیربکس خورشیدی گفته شد، این نوع گیربکس‌ها مزیت‌های منحصر به فردی دارند. در ادامه مطلب راهنمای خرید بهترین گیربکس خورشیدی به بعضی از آن‌ها می‌پردازیم:
- دستیابی به چندین نسبت سرعت در یک گیربکس یکی از مزیت‌های اساسی گیربکس‌های خورشیدی است. شما با تغییر دندانه‌های هر چرخ دنده و طراحی دوباره چیدمان دندانه‌ها می‌توانید، نسبت‌های سرعت مختلفی را به دست آورید.
- این نوع گیربکس‌ها نسبت به سایر گیربکس‌های صنعتی حجم فشرده‌تری دارند. این محصول می‌تواند کاهش نسبت دنده بالایی را در پیکربندی تقریبا کوچک انجام دهد و برای کاربردهایی که محیط محدودی دارند، مناسب است.
- گیربکس‌های خورشیدی در مقایسه با دیگر گیربکس‌های صنعتی، راندمان و سطح کارایی بسیار بالایی دارند. این نوع از گیربکس‌ها به علت طراحی خاص، دندانه‌های آن لقی اندکی داشته و برای کاربردهایی که به دقت زیادی نیاز دارند، مناسب هستند.
- حالت‌های گوناگون خروجی گیربکس
- راستای خروجی و ورودی ۹۰ درجه و مستقیم (با توجه به سفارش)
- توزیع بار روی چند چرخ دنده به صورت همزمان
- لقی نسبتا پایین
- راندمان بالا تا حدود ۹۸٪
- ایجاد نسبت تبدیل‌های بسیار بالا (با اضافه کردن استیج) و دور بسیار پایین
- ایجاد گشتاور بالا
- عمر طولانی
- مناسب برای اتصال به هیدروموتور الکتروموتور و…
معایب گیربکس خورشیدی
این محصول در کنار مزیت‌های بسیار کارآمدی که دارد، مانند سایر تجهیزات دارای یک سری نقاط ضعف نیز است. در این بخش از مقاله راهنمای خرید بهترین گیربکس خورشیدی به برخی از مهم‌ترین معایب این محصول می‌پردازیم:
- طراحی نسبتا پیچیده‌تر نسبت به سایر گیربکس‌های صنعتی
- نیاز مداوم به روغن کاری
- قیمت بالاتر در مقایسه با سایر گیربکس‌های صنعتی
گیربکس خورشیدی چگونه کار می‌کند؟
این موضوع را باید به این شکل بیان کرد که اگر یک عضو مجموعه خورشیدی گیربکس ثابت شود و عضو دیگری از این مجموعه گردش کند. در نتیجه حاصل کار باعث کاهش گشتاور یا سرعت، افزایش سرعت و حرکت معکوس می‌شود؛ بنابراین نتیجه کار به این بستگی دارد که کدام یک از اعضا ثابت بماند یا بچرخد. در ارتباط با این موضوع موارد زیر را بررسی خواهیم کرد:
کاهش سرعت
در این حالت اگر چرخ دنده رینگی بچرخد و چرخ دنده خورشیدی در گیربکس ثابت بماند، قفسه آهسته‌تر می‌شود، پس در این حالت دنده دو است.
افزایش سرعت
در این شرایط نیز اگر چرخ دنده خورشیدی ثابت بماند و قفسه در گیربکس بچرخد، سرعت آن افزایش می‌یابد. اما اگر چرخ دنده رینگی ثابت باشد و قفسه بچرخد، در نتیجه چرخ دنده خورشیدی سریع‌تر از قفسه می‌چرخد و در نهایت باعث افزایش سرعت خواهد شد.
انتقال مستقیم
اگر در این حالت دو عضو با سرعت مساوی بچرخند یا به هم قفل شوند، مجموعه چرخ دنده‌های خورشیدی به طور یک واحد عمل می‌کنند و نسبت دور ۱:۱ می‌شود.
دنده عقب
اگر در این حالت قفسه ثابت بماند و چرخ دنده خورشیدی بچرخد، باعث هرز شدن هرز گردها می‌شوند و چرخ دنده رینگی را در جهت عکس در گیربکس می‌چرخاند.
خلاص
اگر در این حالت هیچ کلاچی درگیر نشود و هیچ قفل کننده (باند) یا بستی درگیر نباشد، در نتیجه هیچ باری بر موتور وارد نمی‌شود و می‌گوییم حالت استارت یا خلاص است.
نحوه نصب گیربکس خورشیدی
با توجه به اینکه در بخش‌های ابتدایی راهنمای خرید بهترین گیربکس خورشیدی گفتیم، یکی از مزیت‌های این گیربکس، راحتی نصب آن است؛ بنابراین توصیه می‌کنیم پس از خرید گیربکس فرایند نصب آن را به یک فرد متخصص این کار بسپارید. برخی از نکات مهم مرتبط با نصب این محصول عبارت است از:
اتصال با الکتروموتور
آزمایش قسمت‌های قابل نصب به این صورت که باید از هم خوانی فلنج‌ها، پیچ‌ها و شفت‌های آن دو، همچنین تراز بودن آن‌ها هنگام اتصال به هم مطمئن شوید.
پیچ‌های افقی بست را باز کنید.
خار روی موتور را جدا کنید.
توجه داشته باشید در بعضی از مدل‌ها ممکن است خار به موتور متصل باشد. همچنین دستگاه را از هر گونه ماده اضافی مانند زنگ زدگی، روغن پاک کنید؛ زیرا تمیز بودن قسمت‌های اتصال بسیار مهم هستند. در غیر این صورت ممکن است سبب سرخوردگی، سایش و کاهش استحکام دستگاه شود.
پیچ‌های عمودی را محکم کنید.
نکته مهم این است که تمامی پیچ‌ها باید به یک طرف چرخانده شوند. ابتدا تمامی پیچ‌ها را زیاد محکم نکنید. شما باید پس از محکم کردن آخرین پیچ، تمامی آن‌ها را به صورت یک دست و ضربدری محکم کنید.
اتصال به ماشین
در این مرحله باید پیچ‌های مشخص شده و شفت ورودی را نصب کنید. هنگام نصب روی پایه دقت کنید، که سطحی که پایه روی آن قرار دارد و خود دستگاه همیشه محکم باشند.
استفاده از روان کننده
از دیگر نکات مهم، صاف و صیقلی بودن سطحی است که گیربکس روی آن قرار خواهد گرفت. همچنین استفاده از روان کننده یکی دیگر از نکات مهم نصب گیربکس خورشیدی است.
انواع گیربکس خورشیدی از نظر خروجی
در این بخش مقاله راهنمای خرید بهترین گیربکس خورشیدی به بررسی انواع مختلف این نوع گیربکس می‌پردازیم. خروجی این گیربکس در انواع بسیار گوناگونی تولید می‌شود. این محصول حتی در مواردی با خروجی کاملا سفارشی نیز تولید می‌شود، ولی تنوع انواع استاندارد آن به صورتی است که به آسانی می‌توان یکی از آن‌ها را براساس نوع کاربرد انتخاب کرد. پرکاربردترین و مهم‌ترین انواع مختلف این گیربکس از نظر خروجی به صورت زیر هستند:
پایه دار با شفت خروجی تک خار
این مدل گیربکس یک نوع سیستم پیشرانش است که در آن موتور خودرو به یک شفت خروجی متصل می‌شود. این شفت خروجی توسط یک گیربکس به چرخ‌ها وارد شده است. در این سیستم، فقط یک شفت خروجی تک خار وجود دارد که قدرت موتور را به چرخ‌ها انتقال می‌دهد. برای نمونه در خودروهای سدان و هاچبک فقط یک محور رانندگی وجود دارد که از این نوع سیستم پیشرانش بهره می‌گیرد.
در سیستم پیشرانش، موتور خودرو به شفت خروجی تک خار متصل شده و قدرت موتور توسط گیربکس و شفت خروجی به چرخ‌ها انتقال داده می‌شود. این سیستم به علت کمبود قطعات متحرک، کاهش هزینه‌ها، سادگی و عملکرد بهتر به کار می‌رود. در حالت کلی، گیربکس پایه دار با شفت خروجی تک خار یک سیستم بسیط و موثر برای پیشرانش خودروهایی است که فقط یک محور رانندگی دارند.
گیربکس فلنج دار با شفت خروجی تک خار
در این نوع محصول، شفت خروجی از طریق یک فلنج به گیربکس متصل می‌شود. فلنج یک قطعه متحرک است که بین گیربکس و شفت خروجی قرار می‌گیرد. این فلنج از طریق بولت‌ها یا پیچ‌ها به گیربکس و شفت خروجی متصل می‌شود و ارتباط مستقیمی را بین این دو قطعه ایجاد می‌کند. این فلنج توسط یک سیستم قفل یا محور چرخشی قفل می‌شود، تا از جدا شدن آن‌ها جلوگیری کند.
گیربکس فلنج دار با شفت خروجی تک خار به علت قابلیت نصب، جدا کردن آسان و نگهداری سیستم پیشرانش، بسیار مناسب است. به علاوه این نوع گیربکس خورشیدی به علت عملکرد بهتر، کاهش دیگر مشکلات مربوط به انتقال قدرت، کاهش صدا و ارتعاشات به کار می‌رود. گیربکس فلنج دار با شفت خروجی تک خار در خودروهای گوناگونی مانند ماشین آلات و خودروهای سنگین و کامیون‌ها استفاده می‌شود.
خروجی مادگی هزارخاری
این نوع گیربکس، قابلیت تغییر نسبت دنده‌ها را مهیا می‌کند و برای انتقال گشتاور و قدرت از موتور به سیستم خروجی به کار می‌رود. گیربکس خروجی مادگی هزارخاری دارای یک مادگی هزار خار است که گشتاور و قدرت را به شفت خروجی منتقل می‌کند.
مادگی هزار خار یک نوع ساختار است که با استفاده از پیچ، مهره‌ها و دنده‌ها، سرعت و توان ورودی را به سرعت و توان خروجی بالا تبدیل می‌کند. در این نوع گیربکس نسبت دنده‌ها طوری تنظیم شده است که بتواند یک چرخش کامل را به ۱۰۰۰ چرخش یا بیشتر تبدیل کند. این موضوع به معنی افزایش گشتاور و کاهش سرعت خروجی است.
گیربکس خروجی مادگی هزارخاری برای ماشین آلات و خودروهایی که به سرعت کم و گشتاور بالا نیاز دارند، مناسب است. به عنوان مثال در ماشین‌های ساختمانی، خودروهای سنگین و تجهیزات صنعتی، گیربکس مادگی هزار خار استفاده می‌شود تا گشتاور و توان کافی برای انجام وظایف سخت و سنگین را مهیا کند.
جمع‌بندی
گیربکس خورشیدی انواعی از گیربکس‌های صنعتی است که بر اساس مکانیزم خورشیدی کار می‌کند. وظیفه این گیربکس تغییر نسبت دنده‌ها و انتقال قدرت از موتور به سیستم خروجی است. از مزیت‌های آن می‌توان به کارایی بالا، توانایی تنظیم سرعت و گشتاور خروجی و انتقال قدرت صاف و بدون لرزش اشاره کرد. این گیربکس از نظر خروجی انواع مختلفی دارد و در خودروها و دستگاه‌های صنعتی و… به کار می‌رود. اگر قصد خرید گیربکس را دارید و نمی‌دانید کدام نوع آن را خریداری کنید، ما به شما این گیربکس را پیشنهاد می‌کنیم. در مقاله راهنمای خرید بهترین گیربکس خورشیدی تلاش کردیم تا این گیربکس را به طور کامل به شما معرفی کنیم.
سوالات متداول
گیربکس خورشیدی با چه قیمتی به بازار عرضه می‌شود؟
قیمت گیربکس خورشیدی با توجه به دقت و توان خروجی، متریال به کار رفته در تولید دنده‌ها و… متغییر است. هنگام خرید گیربکس می‌توانید قیمت آن را از مراکز و فروشگاه‌ها به صورت آنلاین و حضوری مطلع شوید.
هنگام خرید گیربکس برند خارجی یا ایرانی آن را تهیه کنیم؟
نوع گیربکس خارجی یا ایرانی با توجه به نیازها و شرایط شما متفاوت است و بسته به شرایط هر دو نوع می‌توانند مزایا و معایب خود را داشته باشند. برای یک انتخاب مناسب باید به کیفیت، قابلیت، قدرت و همچنین هزینه و خدمات پس از فروش آن توجه کنید.
گیربکس خورشیدی در چه صنایعی استفاده می‌شود؟
گیربکس خورشیدی در خودروها، دستگاه‌های صنعتی، ماشین‌آلات، تجهیزات و… استفاده می‌شود.