پمپ دیافراگمی

Air Operated Double Diaphragm Pump – AODD Pump
پمپ دیافراگمی یا دیافراگم پمپ از خانواده پمپ های جابجایی مثبت بوده که با نام پمپ پنوماتیک و پمپ بادی نیز شناخته می شود. پمپ دیافراگمی بادی دارای مکانیزم کاری پنوماتیک بوده که متداول ترین این پمپ، پمپ دیافراگمی با دیافراگم دو کاناله است. در پمپ دیافراگمی بسته سایز و برند در هر کانال از یک یا دو جفت دیافراگم به عنوان دیافراگم اصلی و بکاپ استفاده می شود و دیافراگم ها در این پمپ از مواد انعطاف پذیر ساخته شده که توسط یک میله و در یک محور به یکدیگر متصل می شوند.

انواع پمپ دیافراگمی :

• پمپ دیافراگمی گراکو هاسکی (Graco Husky)
• پمپ دیافراگمی دبم (Debem)
• پمپ دیافراگمی فلویمک (Fluimac)
• پمپ دیافراگمی دیا (Dia)
• پمپ دیافراگمی پمکار (Pomkar)
• پمپ دیافراگمی آرو (Aro)
• پمپ دیافراگمی یامادا (Yamada)
• پمپ دیافراگمی لوتز (Lutz)
• پمپ دیافراگمی آرگال (Argal)
• پمپ دیافراگمی ویلدن (Wilden)
• پمپ دیافراگمی دپا (Depa)
• پمپ دیافراگمی آلماتک (Almatec)
• پمپ دیافراگمی رن (Ran)
• پمپ دیافراگمی ریور ویو (River Wave)
• پمپ دیافراگمی آل فلو (All-Flo)
• پمپ دیافراگمی وردر (Verder)
• پمپ دیافراگمی وگنر (Wagner)
• پمپ دیافراگمی بلاگدن (Blogdon)
• پمپ دیافراگمی سندپایپر (Sandpiper)

ویژگی پمپ های دیافراگمی:

پمپ های دیافراگمی یا Air Operated Double Diaphragm بدون آببند بوده که در صورت استفاده صحیح از این پمپ، باعث عدم نشتی سیال می شود. همچنین پمپ های دیافراگمی پنوماتیک خود مکش و ضد انفجار بوده که جهت انتقال سیالات با قابلیت اشتعال بالا مناسب می باشد. همچنین دیافراگم پمپ ها جهت جابجایی سیالات ویسکوز و غلیظ، مواد خورنده و شیمیایی نظیر انواع اسید و باز، حلال ها، گاز مایع، انواع روغن های خوراکی و صنعتی استفاده می شود.

این ویژگی پمپ دیافراگمی پنوماتیک در کنار راندمان بالا، قابلیت انتقال سیالات حاوی ذرات جامد و همچنین نصب راه اندازی آسان باعث شده تا دیافراگم پمپ ها در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

انواع پمپ دیافراگمی:

پمپ های دیافراگمی در انواع دستی، الکتریکی، پنوماتیک (بادی) و پمپ دیافراگمی بشکه کش موجود می باشد.

پمپ دیافراگمی دستی:

پمپ های دیافراگمی دستی جهت انتقال و جابجایی سیالات در حجم های پایین مناسب بوده و به دلیل طراحی ساده و پرتابل بودن این مدل در آزمایشگاه ها و مصارف کوچک استفاده می شود.

پمپ دیافراگمی برقی (الکتریکی):

پمپ های دیافرگمی برقی به صورت تک دیافراگم و دو دیافراگم بوده و این پمپ از نیروی الکتریسیته محرک دیافراگم ها بوده و حرکت دیافراگم ها توسط نیروی الکتریسیته انجام می شود. پمپ دیافراگمی برقی جهت استفاده در محل هایی فاقد کمپرسور و سیستم هوای فشرده بوده مناسب می باشد.

پمپ دیافراگمی پنوماتیک

در دیافراگم پمپ های پنوماتیک (بادی) یا AODD پمپ هوای فشرده تولید شده توسط کمپرسور باعث جابجایی دیافراگم ها و در نتیجه انتقال سیال می شود.

پمپ دیافراگمی بشکه کش:

پمپ دیافراگمی به دلیل قدرت مکش بالا و قابلیت جابجایی و انتقال انواع سیالات رقیق و غلیظ (ویسکوز) گزینه مناسبی جهت تخلیه انواع سیالات موجود در بشکه یا مخازن می باشد.

نحوه راه اندازی پمپ دیافراگمی بادی:

با اتصال خط هوای فشرده از کمپرسور به قسمت ایر موتور پمپ دیافراگمی، یک شیر توزیع، هوای فشرده را به طور متناوب به پشت یک دیافراگم ها وارد کرده و هوای پشت دیافراگم دیگری را تخلیه می کند. این جابجایی هوای فشرده در پشت دیافراگم ها باعث حرکت رفت و برگشتی و در نتیجه مکش و پمپاژ سیال می شود. همچنین بر روی محل خروجی

تجهیزات جانبی و ایمنی پمپ دیافراگمی :

1. واحد مراقب (FRL) یا فیلتر رگلاتور

در پمپ های دیافراگمی جهت کنترل فشار خط هوای کمپرسور به پمپ و همچنین فیلتراسون خط هوا توصیه می شود در ورودی ایر موتور پمپ دیافراگمی از یک فیلتر- رگلاتور مناسب استفاده شود. زیرا در صورت افزایش میزان فشار هوای ورودی نسبت به حداکثر مجاز تایین شده توسط شرکت سازنده و ورود ذرات خارجی به قسمت سیستم هوای پمپ دیافراگمی، ایر موتور دچار آسیب می شود. همچنین می توان به جای استفاده از فیلتر رگلاتور از یک واحد مراقبت شامل قیلتر، سیستم روغن زن و رگلاتور (FRL) نیز استفاده کرد.

2. به دلیل حرکت رفت و برگشتی دیافراگم در پمپ های پنوماتیک خروجی این پمپ به صورت پالسی بوده که جهت ثابت شدن جریان خروجی پیشنهاد می شود تا از یک آکومولاتورپاسیشن دمپر یا یکنواخت کننده جریان در قسمت خروجی پمپ استفاده شود.

اجزای و قسمت های مختلف پمپ دیافراگمی بادی :

در پمپ های دیافراگمی شیرهای یک طرفه زبانه ای و یا توپی استفاده می شود. پمپ های دیافراگمی با شیر یک طرفه زبانه ای می تواند ذرات جامد با ابعاد بزرگ را انتقال دهد. در این نمونه از دیافراگم پمپ ها ورودی پمپ از قسمت بالا و خروجی در قسمت پایین قرار دارد. این نمونه از پمپ های دیافراگمی برای انتقال و پمپاژ سیالات با درصد و اندازه ذرات جامد بالا، محلول های سوسپانسیونی که تمایل به ته نشینی داشته و در مواقعی که دبی (نرخ جریان) کم بوده و احتمال خاموش شدن پمپ وجود داشته باشد بسیار مناسب بوده زیرا خروجی درپایین پمپ باعث تخلیه مواد جامد و عدم گرفتگی پمپ می شود.

پمپ دیافراگمی با شیر توپی مرسوم ترین نوع پمپ دیفراگمی هستند و در این پمپ ورودی در قسمت پایین و خروجی در قسمت بالا قرار دارد. در این سری از پمپ های دیافراگمی بخارات محبوس در داخل  محفظه پمپ به دلیل قرار گیری خروجی در قسمت بالا، به راحتی خارج می شود. در دیافراگم پمپ هایی که خروجی در قسمت پایین قرار دارد افزایش میزان بخار داخل پمپ باعث کاهش ظرفیت خروجی شده زیرا به جای جابجایی سیال، بخار محبوس داخل پمپ جابجا می شود. این اتفاق درمواقعی که جریان با حجم پایین، و فشار و ویسکوزیته نسبتا بالا باشد یک مشکل محسوب شده که با افزایش میزان دبی عبوری و ایجاد جریان آشفته در پمپ سبب مخلوط شدن هوا و بخارات با سیال و تخلیه از محفظه پمپ می شود.

جنس و متریال پمپ دیافراگمی :

بدنه پمپ دیافراگمی پنوماتیک در نوع فلزی و پلاستیکی (غیر فلزی) با متریال استنلس استیل، آلومینیوم، چدن، پلی پروپیلین PP، تفلون PTFE، کاینار PVDF و استال Acetal ساخته می شود.

جنس دیافراگم (Diaphragm)

دیافراگم های این پمپ از تفلون Teflone، وایتون Viton، هایترل Hytrel، نیتریل Nitrile، سنتوپرن Santoprene، نئوپرن Neoprene و سایر الاستومرهای ترموپلاستیک مختلف ساخته می شود.

همچنین شیرهای یک طرفه پمپ پنوماتیک بسته به خواص سیال به صورت الاستومری، فلزی و فلزی با روکش الاستومر ساخته می شود.

مشخصات فنی پمپ دیافراگمی:

پمپ های دیافراگمی بادی دارای سایز ورودی و خروجی یکسانی هست و دیافراگم پمپ ها بسته به شرکت سازنده در سایزهای ¼، 3/8، ½، ¾، 1، 1 ½، 2 و  3 اینچ تولید و قابل عرضه بوده و بسته به سایز خود قادرند دبی حداقل 5 و حداکثر 1000 لیتر در دقیقه را انتقال دهند.
حداکثر میزان فشار قابل تحمل توسط پمپ دیافراگمی بر اساس شرکت سازنده بین 7 با 8 بار بوده و عموم پمپ های پنوماتیک دارای نسبت فشار هوای ورودی به فشار خروجی 1 به می باشد یعنی با اتصال خط هوای کمپرسور با فشار 7 تا 8 بار، پمپ دیافراگمی حداکثر فشار 7 تا 8 بار در خروجی خواهد داشت البته در نمونه های سفارشی و خاص، تولید دیافراگم پمپ هایی با ضریب 1 به 2 و یا 1 به 3 که می توانند با دریافت فشار ورودی 8 بار تا 16 یا 24 بار فشار در خروجی ایجا کنند امکان پذیر است.

پمپ های دیافراگمی غالبا دارای یک ورودی و یک خروجی بوده ولی در نمونه های سفارشی و خاص و بسته به کاربری، پمپ های دیافراگمی با دو ورودی و یک خروجی که قابلیت مکش همزمان دو سیال مختلف را دارا می باشد وجود دارد. همچنین مدل هایی از این پمپ با دو ورودی و دو خروجی مجزا که قابلیت همزمان مکش و پمپاژ دو سیال مختلف را نیز دارا می باشد وجود دارد.

همانطور که اشاره شده غالب پمپ های دیافراگمی بادی به دلیل حذف موتور الکتریکی ضد انفجار هستند که این قابلیت یک از ویژگی ها منحصر به فرد این پمپ می باشد. البته در پمپ های دیافراگمی پنوماتیک یا Air Operated Double Diaphragm Pump به دلیل حرکت رفت و برگشتی دیافراگم بر روی بدنه پم الکتریسیته ساکن ایجاد شده که جهت تخلیه بار الکتریکی و جلوگیری از خطر انفجار در نمونه های فلزی بایستی بدنه پمپ بخ خطر ارت متصل شود. همچنین برای پمپ های دیافراگمی با بدنه پلاستیکی با پلیمر نیز توصیه می شود تا بدنه پمپ با کربن فعال محافظت و پوشانده شود.

در پمپ پنوماتیک در زمانی که خروجی پمپ بسته باشد مصرف توانی وجود نخواد داشت. در دیافراگم پمپ ها توان مصرفی و حجم هوای مصرفی با دبی جریان خروجی از پمپ رابطه مستقیم دارد به بیان ساده تر اگر جریان خروجی از پمپ صفر باشد میزان هوای مصرفی در پایین ترین مقدار خود و صفر می باشد و در زمانی که پمپ حداکثر جریان خروجی از داشته باشد میزان هوای مصرفی در بالاتر مقدار ممکن قرار دارد.

نحوه نصب پمپ دیافراگمی بادی:

با اتصال خط هوای فشرده از کمپرسور به قسمت ایر موتور پمپ دیافراگمی، یک شیر توزیع، هوای فشرده را به طور متناوب به پشت دیافراگم ها وارد کرده و هوای پشت دیافراگم دیگری را تخلیه می کند. این جابجایی هوای فشرده در پشت دیافراگم ها باعث حرکت رفت و برگشتی و در نتیجه مکش و پمپاژ سیال می شود.

همچنین دیافراگم پمپ ها قابلیت استفاده و راه اندازی در حالت مکش مثبت، حالت خود مکش جهت مکش سیال در سطح پایین تر از محل نصب پمپ، پرتابل یا قابل حمل و همچنین استفاده به صورت غوطه ور را دارا می باشد.

مزایا و محاسن پمپ های دیافراگمی پنوماتیک

1. قابلیت خودمکشی و راه اندازی خشک
2. امکان تغییر دبی و فشار خروجی بر اساس حجم و فشار هوای ورودی
3. فاقد آببند مکانیکی و نشتی در صورت استفاده مناسب
4. کارکرد مداوم در حالت خشک
5. قابلیت انتقال سیالات دارای بافت حساس به تنش برشی
6. تعمیر و نگهداری آسان
7. قابلیت ضد انفجار Ex
8. نصب و راه اندازی آسان
9. قابلیت استفاده در محیط هایی با رطوبت بالا
10. قابلیت انتقال انواع سیالات خورنده، شیمیایی و حاوی ذرات جامد و ساینده
11. قابلیت استفاده در محیط بسته بدون تولید گرما
12. تنوع بالا در متریال
13. قابلیت انتقال سیال ویسکوز و غلیظ
14. قابلیت نصب در حالت مکش مثبت و پایین تر از سطح سیال، حالت خود مکش بالاتر از سطح سیال ، حالت پرتابل یا قابل حمل و همچنین استفاده به صورت غوطه ور

کاربرد ها  پمپ های دیافراگمی (بادی)

پمپ های دیافراگمی به دلیل ویژگی و قابلیت منحصر به فرد جهت انتقال و پمپاژ سیالاتی که قابلیت اشتعال داشته استفاده می شود. از این پمپ در صنایع دارویی و غذایی جهت انتقال روغن و سایر سیالات خوراکی و صنعتی، آبمیوه، شیر، مواد شونده و مواد آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. همچنین از دیافراگم پمپ های پنوماتیک در صنایع سیمان، کاشی و سرامیک، صنایع حفاری، سکوهای نفتی و سیمان، آب و فاضلاب و فیلتر پرس جهت انتقال گل حفاری، کنسانتره سنگ معدنی، جوهر سیستم های چاپ، لجن و فاضلاب، چسب و رزین و انواع حلال ها و مواد فرار و قابل انفجار استفاده می شود.

نصب، تعمیر و نگهداری:

جهت نصب دیافراگم پمپ های بادی بایستی از متخصصان این پمپ استفاده کرد و حتما از تجهیزات ایمنی مناسب این پمپ در زمان راه اندازی استفاده شود زیرا در صورت عدم رعایت نکات ایمنی و نصب در هنگام راه اندازی باعث آسیب جدی به شیر کنترل هوا و پارگی دیافراگم ها می شود.

در صورت استفاده طولانی مدت از پمپ دیافراگمی توصیه می شود تا قطعات یدکی مصرفی نظیر دیافراگم ها را همراه پمپ تهیه کرده یا از دو پمپ با مدت زمانی کوتاه تر جهت کم شدن استحلاک استفاده شود.

پرسش های متداول پمپ دیافراگمی