بررسی تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس

از گذشته‌ تا به امروز جابجایی عمودی در بناهای گوناگون از دغدغه‌های مهم افراد بوده که با اختراع آسانسور و پیشرفت آن، این مشکل به مرور زمان کم‌رنگ شد. آسانسور قطعات و اجزای گوناگونی دارد که موتور اصلی‌ترین آن‌ها است. با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، موتور آسانسور نیز در انواع مختلف گیربکس‌دار و گیرلس طراحی و تولید شد که هر یک از آن‌ها عملکرد منحصربه‌فردی دارند. نوع موتور آسانسور به عنوان یک رکن اصلی در تعیین استاندارد و کیفیت آسانسور محسوب می‌شود و بر کارکرد آن نیز تأثیرگذار است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بررسی تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس در ادامه با ما همراه باشید.

انواع موتور آسانسور

پیش از بررسی تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس، بهتر است با تعاریف هر یک از آن‌ها آشنا شوید. انواع موتورهای آسانسور عبارتند از:

1. موتور گیربکس: در آسانسورهای گیربکس‌دار، یک موتور متصل به گیربکس به کار رفته که توسط سیستم دنده‌ها به شفت آسانسور وصل می‌شود. گیربکس ضمن کاهش سرعت موتور، گشتاور را افزایش می‌دهد که همین امر در نهایت موجب حرکت یکنواخت آسانسور می‌شود. آسانسورهای دارای موتور گیربکس در ساختمان‌های میان‌ مرتبه و بلند مرتبه کاربرد دارند.
2. موتور گیرلس: از طرف دیگر در آسانسورهای گیرلس، موتور درایو جایگزین موتور گیربکس شده که به طور مستقیم به شفت آسانسور متصل است. موتور گیرلس برای ایجاد گشتاور زیاد در سرعت‌های کم طراحی شده، به طوری که دیگر نیازی به استفاده از دنده‌ها نیست. معمولاً آسانسورهای گیرلس به دلیل توانایی سرویس‌دهی به ارتفاع بالاتر در حین سرعت بیشتر در ساختمان‌های بلند مرتبه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بررسی ویژگی های موتور گیربکس آسانسور

موتور گیربکس به دو نوع دو سرعته و تک سرعته تقسیم‌بندی می‌شود که در این بخش از تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس به بررسی هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت. موتور گیربکس دو سرعته دارای دو سیم‌پیچ جداگانه در یک موتور است که هر کدام از آن‌ها وظیفه‌ای را بر عهده دارند. سیم‌پیچ با سرعت بالاتر در زمان شروع حرکت موتور به کار می‌افتد که برای ایجاد محدودیت در سرعت آن به صورت سری به مقاومت متصل شده است. از سوی دیگر این سیم‌پیچ با نزدیکی به تراز طبقه مورد نظر متوقف شده و در این لحظه سیم‌پیچ با سرعت پایین‌تر آغاز به کار می‌کند. در نهایت جریان برق پس از رسیدن به نقطه هدف قطع می‌شود و ترمز خودکار کابین را متوقف می‌کند. موتور گیربکس تک سرعته ساختار متفاوتی دارد و تنها دارای یک سیم‌پیچ است و شتاب‌گیری و کاهش سرعت به تدریج صورت می‌گیرد که این امر مزیت گیربکس تک سرعته نسبت به دو سرعته است.

تفاوت ساختار موتور گیرلس با ساختار موتور گیربکس آسانسور

اصلی‌ترین تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس را می‌توان فرق در ساختار آن‌ها دانست. همان‌طور که پیش‌تر نیز ملاحظه کردید، در آسانسورهای گیربکسی از یک جعبه دنده اختصاصی استفاده می‌شود که وظیفه تعیین افزایش و یا کاهش میزان سرعت موتور را بر عهده دارد؛ منظور از جعبه دنده همان گیربکس است که امکان کنترل سرعت آسانسور را فراهم می‌کند. آسانسورهای گیرلس، جعبه دنده ندارند و به جای آن از موتورهای درایو مستقیم استفاده می‌کنند و همین امر وجه تمایز میان این دو نوع موتور آسانسور است.

تفاوت موتور گیرلس و گیربکس آسانسور

تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس تنها به ساختار آن‌ها ختم نمی‌شود و به موارد مختلفی برمی‌گردد که برخی از آن‌ها به شرح زیر هستند:

• تعداد فلکه‌ها: منظور از فلکه، قرقره‌ای است که برای هدایت کابل‌های آسانسور و کشش کاربرد دارند. معمولاً آسانسورهای گیربکسی از چندین فلکه موجود در گیربکس استفاده می‌کنند. این فلکه‌ها علاوه بر کمک به کاهش سرعت موتور، باعث افزایش گشتاور نیز می‌شوند؛ اما آسانسورهای گیرلس تنها یک فلکه دارند که بر روی شفت آسانسور قرار گرفته است؛ در واقع فلکه برای انجام عملیات موتور درایو جهت ایجاد کشش لازم حرکت موتور آسانسور طراحی می‌شود.
• طراحی ترمزها: ترمزها را می‌توان ویژگی ضروری در ایمنی بیشتر آسانسورها دانست که یکی دیگر از تفاوت موتور گیرلس و گیربکس آسانسور را مشخص می‌کند. معمولاً آسانسور گیربکسی یک ترمز مکانیکی واقع در گیربکس دارد که در زمان عدم استفاده از آسانسور، فعال شده و از حرکت کابین آن جلوگیری می‌کند. آسانسور گیرلس از یک ترمز الکترومغناطیسی برخوردار است که بر روی شفت آسانسور قرار گرفته و در حین عدم استفاده از آسانسور فعال شده و مانع از حرکت آسانسور می‌شود.
• راندمان مصرف انرژی: موتور درایو مستقیم در مقایسه با موتور گیربکس از انرژی کم‌تری بهره می‌گیرد که همین امر میزان برق لازم در عملیات آسانسور را کاهش می‌دهد. همچنین آسانسور گیرلس توانایی بازتولید انرژی را دارد که انرژی آن‌ها به منظور تأمین انرژی سایر سیستم‌های ساختمان استفاده می‌شود. به طور کلی می‌‌توان گفت راندمان انرژی آسانسورهای گیرلس بهتر از آسانسور گیربکسی است.
• میزان تولید سروصدا: مقدار ایجاد صدا یکی دیگر از تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس به شمار می‌رود. موتور گیربکسی از دنده‌های مختلفی استفاده می‌کند که به‌کارگیری این دنده‌ها و اصطکاک آن‌ها منجر به تولید صداهای زیادی می‌شود و ممکن است برای افراد خوشایند نباشد. از سوی دیگر موتور گیرلس نه تنها صدایی تولید نمی‌کند، بلکه عملکرد نرم و یکنواختی نیز دارد.
• ایمنی: عموماً ایمنی آسانسور گیرلس بیشتر از آسانسور گیربکسی است؛ زیرا عدم نیاز به استفاده از دنده‌ها ریسک خرابی دنده و بروز تصادف را کاهش می‌دهد. همچنین آسانسور گیرلس از سیستم کنترل دقیق‌تر و پیشرفته‌تری برخوردار است و در نتیجه کم‌تر در معرض فروجهش نسبت به کف یک طبقه قرار دارد.
• نگهداری: موتور درایو مستقیم دارای قطعات متحرک اندکی بوده و به همین دلیل این بخش‌ها کم‌تر دچار فرسودگی و یا حتی شکستگی می‌‌شوند؛ در نتیجه آسانسور گیرلس نیازمند نگهداری کم‌تری است. آسانسور گیربکسی به نگهداری بیشتری نیاز دارد و بررسی دوره‌ای اجزا و تعویض آن‌ها بسیار حائز اهمیت است.
• هزینه‌ها: هزینه‌ها از دیگر دلایل تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس محسوب می‌شود. اجزای تشکیل دهنده آسانسور گیرلس نسبت به آسانسور گیربکسی قیمت گران‌تری دارند. با این وجود هزینه بالای آسانسور گیرلس را می‌توان با مزایای استفاده از آن اعم از صرفه‌جویی در مصرف انرژی و نگهداری کم هزینه‌تر توجیه کرد.

آسانسور با موتور گیربکس دار یا گیرلس؟

برای پاسخ به پرسش این سوال باید از تمامی تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس آگاه بوده و جنبه‌های مختلف این موتورها را در نظر بگیرید. پس ابتدا بهتر است مشخصات هر موتور را که در بخش‌های قبلی نیز به آن‌ها اشاره شد با دقت هرچه تمام‌تر مطالعه کنید و در نهایت یکی را به دلخواه برگزینید. البته لازم به ذکر است که موتورهای گیربکسی از ارتفاع کم‌تری پشتیبانی می‌کنند و به همین دلیل انتخاب مناسب‌تری برای ساختمان‌های کم ارتفاع مسکونی هستند. ناگفته نماند که اگرچه معمولاً این دو موتور توانایی حمل بار مشابهی دارند، اما قابلیت سرعت و طی کردن مسافت‌ آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.

موتور آسانسور ایرانی بخریم یا خارجی؟

پیش‌تر با تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس آشنا شدید، اکنون به مقایسه آسانسور ایرانی و خارجی خواهیم پرداخت. موتورهای آسانسور تولید شده توسط برندهای خارجی و ایرانی از نظر کیفیت و طراحی ساخت تفاوت چندانی ندارند؛ زیرا برندهای معتبر ایرانی تقریباً از نحوه ساخت برندهای خارجی الگوبرداری می‌کنند. البته ناگفته نماند که هزینه خرید محصولات ایرانی نسبت به برندهای خارجی نیز بسیار کم‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر است. در مجموع شما باید شرایط ساختمان و ویژگی‌های دیگر آسانسور را در نظر بگیرید و صرفاً به دنبال برند ایرانی یا خارجی آن نباشید. چنانچه بودجه کافی برای خرید موتورهای آسانسور گران‌قیمت دارید می‌توانید نسبت به تهیه محصولات برندهای آلمانی و ایتالیایی اقدام کنید که جزو بهترین سازندگان موتور آسانسور در جهان هستند.

راهنمایی برای انتخاب بهترین موتور برای آسانسور

در بخش‌های قبلی به طور کامل تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس بررسی شد و دریافتید که نحوه کارکرد هریک از آن‌ها منحصربه‌فرد است؛ به همین دلیل انتخاب صحیح نوع موتور آسانسور برای عملکرد هرچه بهتر آن ضرورت دارد. برخی از نکات مهم در هنگام انتخاب موتور آسانسور عبارتند از:

• قدرت موتور: یکی از تفاوت موتور گیرلس و گیربکس آسانسور، قدرت موتور آن‌ها است و به همین دلیل ارتفاع ساختمان مورد نظر در انتخاب نوع موتور تأثیر می‌گذارد. در واقع هرچه قدرت موتور بیشتر باشد، به همان نسبت مسافت طولانی‌تری را در مدت زمان کم‌تری طی می‌کند که از این نظر، موتور گیرلس انتخاب ایده‌آل‌تری است. در مقابل از موتور گیربکس می‌توانید برای ساختمان‌هایی با طبقات کم‌تر استفاده کنید.
• فضای فیزیکی: فضای فیزیکی یک عامل تعیین‌کننده در هنگام انتخاب نوع موتور آسانسور به شمار می‌رود. موتورخانه در هنگام نصب آسانسور اقدامی اختیاری است که امکان نصب مکانیزم‌های پیچیده‌تر را فراهم می‌کند. اگر آسانسور موتورخانه نداشته باشد، تنها گزینه موجود، استفاده از موتور گیرلس خواهد بود؛ زیرا موتور گیربکس برای نصب به موتورخانه نیاز دارد اما موتور گیرلس مستقیماً بر روی شفت آسانسور نصب می‌شود. لذا این مسئله از دیگر تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس به شمار می‌رود.
• میزان مصرف برق: مصرف انرژی یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌های یک ساختمان محسوب می‌شود؛ بنابراین توجه به آن ضروری است. استفاده از موتور گیرلس باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی شده و از این رو از لحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر است. در واقع موتور گیرلس به دلیل عدم استفاده از کاهنده سرعت تا 65% کم‌تر از موتور گیربکس برق مصرف می‌کند. همچنین استفاده از جاذب مغناطیسی در موتور گیرلس مصرف کم‌تر انرژی را به همراه دارد.

جمع بندی

در این مقاله، تفاوت‌های میان موتور گیرلس و گیربکس آسانسور بررسی شد و تلاش بر این بود تا مطالب ذکر شده پاسخگوی تمامی پرسش‌های شما باشد. در مجموع شما عزیزان می‌توانید با در نظر گرفتن تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشید. لذا قبل از انتخاب نهایی، همه فاکتورها و انتظارات مورد نیاز خود را از موتور آسانسور مشخص کرده و سپس محصولی متناسب با نیاز خود خریداری کنید تا شاهد بازدهی و کارایی مطلوب آن باشید.

سوالات متداول

• موتور گیربکس بهتر است یا موتور گیرلس؟

مطابق با تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس نمی‌توان پاسخ مشخصی به این پرسش داد؛ زیرا باید عوامل مختلفی مانند قیمت، نگهداری و توان را نیز در نظر گرفت و در نهایت بهترین گزینه را انتخاب کرد.

• مزایای موتور گیرلس نسبت به موتور گیربکس چیست؟

از جمله مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به بهره‌وری انرژی، نگهداری آسان، کم صدا بودن و لرزش کم اشاره کرد.

• مهم‌ترین تفاوت گیربکس آسانسور و موتور گیرلس کدام است؟

موتور گیرلس از یک فناوری کاملاً متفاوت استفاده می‌کند و تفاوت‌های اساسی با موتور گیربکس دارد که اساسی‌ترین فرق آن‌ها را می‌توان طراحی موتور و یا ساختارشان دانست.

بیشتر بخوانید:

عوامل موثر بر قیمت موتور گیربکس ایلماز

با گیربکس حلزونی nmrv راندمان کاربری خود را افزایش دهید

گیربکس شافت مستقیم چیست و چه کاربردی دارد؟

وظیفه گیربکس چیست؟